HeDERA-project
HeDERA (Health Data Enabled for Re-use Across Belgium) ondersteunt de missie van het Belgisch Gezondheids(zorg)Data-Agentschap om het hergebruik van gezondheids-, gezondheidszorg- en welzijnsgegevens te bevorderen in een veilige, uniforme en transparante omgeving. Het project zal in het bijzonder de inspanningen van België ondersteunen om de capaciteit van de GDA te vergroten, de verbinding, afstemming en technische interoperabiliteit ervan met de European Health Data Space en andere Europese ontwikkelingen te verzekeren, en deze op te nemen in de Europese veilige peer-to-peer-infrastructuur om hergebruik van gezondheidsgegevens te bevorderen: HealthData@EU.
HeDERA wordt gecoördineerd door de Belgische Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, in samenwerking met Sciensano.
HeDERA wil bijdragen tot de belangrijkste doelstellingen van de Belgische HDA, namelijk:
- een nationale bestuurs- en managementstructuur opzetten voor het hergebruik van gezondheidsgegevens in België;
- één beheersysteem opzetten als centraal aanspreekpunt voor het registreren en verwerken van aanvragen voor gegevenstoegang voor België;
- metadatastandaarden, metadata-interoperabiliteit en uitwisselingsprincipes implementeren die voor België zijn gedefinieerd, uitgebreid en onderhouden;
- gegevensprofileringsactiviteiten uitvoeren om de gegevenskwaliteit te verbeteren en referentiegegevens en mastergegevens en het beheer ervan met betrekking tot EU-richtlijnen en beste praktijken te modelleren, genereren en implementeren;
- een HDA Academy opzetten voor de verbetering van de datageletterdheid in het gebruik van gezondheidsdata, om de capaciteit op het gebied van data FAIRness (Vindbaar, Toegankelijk, Interoperabel en Herbruikbaar) voor metadata en data te leren en op te bouwen.
Voortbouwend op de bovengenoemde doelstellingen van de HDA zal het HeDERA-project zijn diensten, infrastructuur en activiteiten aanvullen door:
- Verder voortbouwen op het Belgische beheersysteem als centraal aanspreekpunt voor het registreren en verwerken van aanvragen voor gegevenstoegang vanuit de Europese Unie (EU);
- Zorgen voor de interoperabiliteit van metagegevens en de beginselen voor uitwisseling die op EU-niveau zijn gedefinieerd, uitgebreid en gehandhaafd;
- Uitbreiding van de Belgische Metadatacatalogus voor gezondheidsgegevens om upstream-interoperabiliteit met de EU mogelijk te maken;
- Het identificeren van de behoeften aan een veilige infrastructuur voor de verwerkingsomgeving op basis van bestaande oplossingen en beste praktijken in de EU;
- Het opzetten van een grensoverschrijdende toegangspoort voor secundair gebruik van gezondheidsgegevens;
- Contacten onderhouden tussen EU-initiatieven en Belgische belanghebbenden over EHDS-projecten, pilots en activiteiten.
De verbinding tussen de Europese ontwikkelingen en de Belgische HDA is van cruciaal belang, aangezien de HDA moet aansluiten bij en technisch interoperabel moet zijn met Europese initiatieven, zoals het project Healthdata@EU pilot (waarin de technische infrastructuur van EHDS zal worden getest) en de Europese centrale diensten, waaronder de eDelivery.
Met de steun van dit project zal de HDA in staat zijn om evidence-based gezondheidszorg, wetenschappelijk onderzoek, innovatie en beleidsvorming te stimuleren, wat zal leiden tot een betere gezondheid van de Belgische en Europese burgers.
Het HeDERA-project is verdeeld in 5 werkpakketten (WP):
Het hoofddoel van dit werkpakket is het opzetten van de juiste nationale beheersstructuur om het grensoverschrijdend gebruik van gezondheidsgegevens voor onderzoek, innovatie, beleidsvorming, educatieve activiteiten, patiëntveiligheid, regelgevende activiteiten of gepersonaliseerde geneeskunde mogelijk te maken in overeenstemming met de doelstellingen zoals uiteengezet in het voorstel voor de EHDS-verordening. Concreet vertaalt dit zich in de volgende taken:
- Taak 1.1 Beheer van projectactiviteiten: Opzetten van een HeDERA-governance- en beheersstructuur die de uitvoering van het voorgestelde plan (uitrol, operatie, verspreiding en ondersteuning) kan garanderen en ervoor kan zorgen dat de relevante vaardigheden en competenties aanwezig zijn om een succesvolle uitrolstrategie te leiden die is aangepast aan nationale situatie. Afstemming met lopende nationale activiteiten en nationale Health Data Agency-governance met betrekking tot het opbouwen van gegevensruimten in verschillende domeinen.
- Taak 1.2 Beheer van grensoverschrijdende activiteiten: Deelname aan de activiteiten en vergaderingen van het HealthData@EU-governance orgaan. Definieer de nodige strategieën en acties om te voldoen aan de overeengekomen beslissingen met betrekking tot beleid, tijdlijnen, richtlijnen, onboardingprocedures, enz.
- Taak 1.3 Monitoring en rapportage van de uitvoering van het project volgens het voorziene schema en het tijdig leveren van hoogwaardige producten die de status beschrijven van de activiteiten die tijdens het project zijn uitgevoerd.
- Taak 1.4 Prestaties monitoring en evaluatie; duurzaamheid en continuïteit van de activiteiten in het werkplan. Er zal een evaluatieverslag en een duurzaamheidsverslag worden verstrekt.
Dit werkpakket heeft tot doel:
- Bewustwording te vergroten onder burgers, gegevenshouders en gegevensgebruikers van de Belgische Health Data Agency (HDA)’s functie en verantwoordelijkheden met betrekking tot activiteiten op EU-niveau;
- Trainingen te verzorgen en ondersteuningsinitiatieven te organiseren voor HDA-personeel, gegevenshouders en gegevensgebruikers in samenwerking met gerelateerde EU-initiatieven;
- Optreden als interface tussen EU-initiatieven en EHDS-gerelateerde activiteiten om de belangrijkste belanghebbenden van de Belgische HDA te informeren.
Dit zal zich materialiseren in de volgende taak:
- Taak 2.1: Verspreiding en communicatie: Campagnes gericht op de promotie van HealhData@EU onder burgers, gegevenshouders en gegevensgebruikers. Het bestaande werk van de Health Data Agency Academy uitbreiden met Europese capaciteitsopbouwactiviteiten die capaciteitsopbouw op het gebied van gegevensgeletterdheid voor onderzoekers en zorgverleners zullen aanbieden, inclusief de thema's van dit project. Specifieke communicatie gericht op gegevenshouders en gegevensgebruikers, wetenschappelijke gemeenschappen van de Health Data Access Body functie en verantwoordelijkheden over EU-capaciteitsopbouwinitiatieven. Verder zal deze taak zich richten op het onderhouden van contacten met andere Europese initiatieven en projecten.
Dit werkpakket heeft tot doel om de activiteiten en initiatieven op Europees niveau te volgen en ervoor te zorgen dat deze actief worden afgestemd op de ontwikkelingen op nationaal niveau. Meer specifiek dekt dit werkpakket:
- Taak 3.1 Landschapsanalyse van bedrijfsmodellen: Deze taak bestaat uit een landschapsanalyse van bedrijfsmodellen in andere EU-landen, inclusief een mapping van de interacties met de verschillende belanghebbenden. In een tweede stap zullen aanbevelingen worden geformuleerd op basis van de landschapsanalyse over hoe de digitale bedrijfsvaardigheden kunnen worden ontworpen, verfijnd en duurzaam gemaakt buiten de periode die door deze subsidie wordt gedekt.
- Taak 3.2 Aanvraagformulier voor toegang tot gegevens - EU-afstemming: Kalibratie van het huidige werk aan het systeem voor gegevensaanvragen met de richtlijnen voor gegevensaanvragen van de Europese Commissie om afstemming en interoperabiliteit te waarborgen. Deze activiteiten zullen voortbouwen op de resultaten van de Joint Action Towards The European Health Data Space TEHDAS 1 en de voortzetting daarvan TEHDAS2, evenals op de lessen die zijn geleerd in het HealthData@EU Pilotproject. Er zal een werkgroep worden opgericht met regelmatige vergaderingen voor structurele input over de analyse en het ontwerp van het gegevensaanvraagformulier en om ervoor te zorgen dat het ontwerp van de Belgische oplossing voor het Data Access Application Management (DAAM) op elkaar is afgestemd en interoperabel is.
Gezien de gevoeligheid van elektronische gezondheidsgegevens, mogen gegevensgebruikers geen onbeperkte toegang hebben tot dergelijke gegevens. Alle secundaire toegang tot de gevraagde elektronische gezondheidsgegevens moet plaatsvinden via een veilige verwerkingsomgeving (Secure Processing Environment - SPE). Om sterke technische en beveiligingsmaatregelen voor de elektronische gezondheidsgegevens te waarborgen, zal HeDERA onderzoeken hoe toegang tot dergelijke gegevens in een veilige verwerkingsomgeving kan worden verleend die voldoet aan de hoge technische en beveiligingsnormen. Het hoofddoel van dit werkpakket is om een voorstel met vereisten en specificaties te definiëren voor een multi-provider veilige verwerkingsomgeving (SPE) op basis van hoge technische en beveiligingsnormen. Dit in nauwe samenwerking met de nationale Health Data Agency. Dit is geformaliseerd in de volgende taak:
- Taak 4.1 Secure Processing Environment (SPE) - Analyse en ontwerp in nauwe samenwerking met HDA: In deze taak is een gedetailleerde eisenanalyse voorzien voor het opzetten van Secure/trusted Processing Environments (SPE’s): het identificeren, analyseren en documenteren van de behoeften voor het bedienen van SPE’s in overeenstemming met de toekomstige EHDS-regelgeving met betrekking tot de HealthData@EU-infrastructuur voor het secundaire gebruik van gezondheidsgegevens. Deze taak zal daarom:
- De specifieke problemen of uitdagingen identificeren en de belangrijkste vereisten, beperkingen en risico's bepalen (bijv.: belangrijke beveiligingsrisico's en bedreigingen en hoe deze kunnen worden gemitigeerd met behulp van verschillende beveiligingsmaatregelen).
- De betrokken belanghebbenden en het huidige landschap identificeren, inclusief de klanten, gebruikers, systeembeheerders en beveiligingspersoneel.
- Vereisten met betrekking tot beveiliging verzamelen, inclusief authenticatie, autorisatie, versleuteling, toegangscontrole, gegevensbescherming, logging en auditing en incidentrespons.
- Valideren of de beveiligingsvereisten voldoen aan de toekomstige regelgeving over de HealthData@EU-infrastructuur.
Dit werkpakket draait om de verbinding tussen de nationale infrastructuur en de HealthData@EU-infrastructuur. Het doel is tweeledig: 1) grensoverschrijdende workflows mogelijk maken voor secundair gebruik van elektronische gezondheidsgegevens op EU-schaal; en 2) een metadata-eindpunt (RESTful API) ontwerpen dat moet voldoen aan de EU-gezondheidsmetadatastandaard, gericht op het onderzoeken hoe de uitkomsten van de HealthData@EU Central Service kunnen worden verzameld via machine-to-machine communicatie (m2m).
Om deze doelen te bereiken, omvatten de taken in dit werkpakket:
- Taak 5.1 De bestaande vereisten en specificaties voor de grensoverschrijdende gateway voor secundair gebruik van elektronische gezondheidsgegevens nauwkeurig onderzoeken; het potentieel analyseren om de vereistenanalyse uit te breiden en de nationale connector te ontwerpen die verantwoordelijk is voor het verbinden van de grensoverschrijdende gateway met de nationale infrastructuur;
- Taak 5.2 De grensoverschrijdende gateway voor secundair gebruik van elektronische gezondheidsgegevens implementeren en testen;
- Taak 5.3 Een operationele grensoverschrijdende gateway lanceren voor secundair gebruik van elektronische gezondheidsgegevens;
- Taken 5.4 en 5.5 Een voorstel ontwikkelen voor de ontwikkeling van een metadata-cataloguseindpunt (API) gebaseerd op de Belgische oplossing, die moet voldoen aan de EU-gezondheidsstandaard.
Deze activiteiten bouwen voort op de resultaten van TEHDAS en de lessen die zijn geleerd van het HealthData@EU Pilotproject om afstemming en interoperabiliteit met de andere Europese catalogi van gezondheidsgegevens toegangsorganen te waarborgen.
Dit project heeft financiering ontvangen van het EU4Health-programma van de Europese Unie onder subsidieovereenkomst nr. 101129438.
De geuite standpunten en meningen zijn echter uitsluitend die van de auteur(s) en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs die van de Europese Unie of het Europees Uitvoerend Agentschap voor gezondheid en digitaal beleid (European Health and Digital Executive Agency - HADEA). Noch de Europese Unie, noch HADEA kunnen hiervoor verantwoordelijk worden gehouden.
Werkgroep 2. Deliverable nummer : D2.1 - Communicatie- en verspreidingsplan (in het Engels)