Voor een betere gezondheidszorg,
onderzoek en beleidsvorming.
Gezondheids(zorg)data-agentschap
Onze visie
Het Belgisch Gezondheids(zorg)Data-Agentschap streeft naar een kwaliteitsvol, data-gedreven gezondheidszorgsysteem, waar gezondheids(zorg)gegevens en gezondheids(zorg)gerelateerde gegevens, op een uniforme, transparante en veilige manier beschikbaar zijn voor secundair gebruik. Hierbij richt de GDA zich op volgende doelstellingen :
- Het faciliteren van de beschikbaarheid van de gezondheids(zorg) gegevens en gezondheids(zorg) gerelateerde gegevens;
- Het ontwikkelen van veilige en betrouwbare methodes om persoonlijke gezondheidsgegevens uit te wisselen, met aandacht voor cybersecurity;
- Het ontwikkelen en het implementeren van een beleidsstrategie met betrekking tot gezondheids(zorg)gegevens en gezondheids(zorg) gerelateerde gegevens;
- Het stimuleren van innovatie, wetenschappelijk onderzoek en beleidsondersteunend onderzoek die kunnen bijdragen tot een hogere kwaliteit, betaalbare, preventieve en doelgerichte gezondheidszorg.
- Het vertrouwen van burgers en patiënten wordt gewaarborgd door de nadruk te leggen op transparantie en veiligheid rond het hergebruik van gezondheidsgegevens, waarbij de rechten en plichten van de betrokken partijen worden gerespecteerd.
Onze missie
Het Belgisch Gezondheids(zorg)Data-Agentschap (GDA) zal, in samenwerking met regionale en federale gegevenshouders en -gebruikers, de toegang tot kwaliteitsvolle gezondheids(zorg)gegevens en gezondheids(zorg)gerelateerde gegevens faciliteren op een vereenvoudigde en meer uniforme, betrouwbare, transparante en veilige manier, door de ontwikkeling van een kader waarin het hergebruik (secundair gebruik) van kwaliteitsvolle gezondheids(zorg)gegevens en gezondheids(zorg)gerelateerde gegevens optimaal gefacilieerd wordt. Via de opdrachten zoals beschreven in de wet ondersteunt de GDA het hergebruik van gezondheids(zorg)gegevens en gezondheids(zorg)gerelateerde gegevens voor bevolkingsbeheer, gezondheidspreventie en gezondheidszorgbeleid gedreven door onderzoek en innovatie dat uitgaat van de gezondheidsnoden en de actieve rol van de burger en hiermee bijdraagt tot de verbetering van de gezondheid en levenskwaliteit.
Geschiedenis
De oprichting van het Gezondheids(zorg)Data-Agentschap (GDA) is een belangrijke stap naar de realisatie van de Europese prioriteit 'Een Europa voor het digitale tijdperk' op het gebied van gezondheid in België. De Digitale Strategie van de EU voorziet in de oprichting van European Health Data Space (EHDS) om gericht onderzoek, diagnose en behandeling te bevorderen.
Het gezondheidszorgsysteem staat voor een transformatie. Demografische en technologische veranderingen beïnvloeden hoe we met gezondheidszorg omgaan. Het verbeteren van de kwaliteit en toegankelijkheid van de gezondheidszorg en het aanpassen aan de nieuwe behoeften van patiënten zijn daarom belangrijke doelstellingen.
Er worden momenteel talloze gezondheidsgegevens verzameld, waaronder zorggebruik, sterftecijfers, doodsoorzaken, sociale zekerheidsinformatie en klinische gegevens. Deze gegevens worden routinematig verzameld voor het beheer van gezondheids- en sociale zekerheidsdiensten. Informatie over de gezondheidstoestand en gezondheidszorg van de bevolking is echter verspreid over verschillende organisaties en systemen. Op dit moment ontbreekt er een geïntegreerd federaal initiatief dat het gebruik en hergebruik van deze gegevens vergemakkelijkt voor gezondheidsbeleid en gezondheidsonderzoek.
Het regeerakkoord en de Beleidsnota Volksgezondheid van 28 oktober 2021 beschreven de oprichting van het Gezondheids(zorg)Data-Agentschap (GDA) met als doelstellingen:
- Het ondersteunen van de overgang van het Belgische gezondheidszorgsysteem naar op data gebaseerde zorg;
- Het beschikbaar stellen van gegevens voor beleidsondersteuning, innovatie, onderzoek en productontwikkeling;
- De eenvoudige, uniforme, transparante en veilige beschikbaarheid van gezondheidsgegevens in al zijn facetten wat moet leiden tot hogere kwaliteit, betaalbaarheid, preventie en gerichtheid voor elke burger.
Het GDA is door een samenwerking van vijf organisaties (FOD VVVL, RIZIV, Sciensano, FAGG en KCE) bij wet opgericht op 14 maart 2023 als een ADBA (administratieve dienst met boekhoudkundige autonomie) met ondernemingsnummer 0800309782.
Twee bestuursorganen, met bijhorende deontologische code, zijn bij wet vastgelegd: het Beheerscomité en het Gebruikerscomité. Het Beheerscomité is het strategisch orgaan bevoegd voor het uitvoeren van alle noodzakelijke taken ter bevordering van de opdracht van het Gezondheids(zorg)Data-Agentschap. Het Gebruikerscomité staat het Beheerscomité hierin bij. Het Gebruikerscomité formuleert voorstellen en geeft raad aan het Beheerscomité, zowel op eigen initiatief als op verzoek.
Bestand downloaden
Europese context
Strategie “Een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk”
De Europese Commissie heeft het initiatief “Europese Dataruimten” gelanceerd als onderdeel van haar strategie “Een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk”. Deze strategie heeft als doel de uitwisseling en het hergebruiken van gegevens in verschillende domeinen te verbeteren.
Europese ruimte voor gezondheidsgegevens (EHDS – European Health Data Space)
De Europese ruimte voor gezondheidsgegevens (EHDS) is een initiatief in het kader van deze strategie. Gemeenschappelijke regels tussen Europese landen zijn opgesteld om uitwisseling en hergebruik van gezondheidsgegevens te faciliteren, terwijl de privacy van burgers wordt gegarandeerd. Deze regelgeving biedt een antwoord op de uitdagingen die gepaard gaan met de toegang tot en het delen van elektronische gezondheidsgegevens.
Doelstellingen van de Europese gegevensstrategie
De strategie is gericht op :
- het tot stand brengen van een interne data-markt.
- het versterken van het internationale concurrentievermogen van Europa.
Bestand downloaden
Goedkeuring van Verordening (EU) 2025/327
Op 26 maart 2025 is Verordening (EU) 2025/327 betreffende de Europese ruimte voor gezondheidsgegevens (EHDS) aangenomen. Deze verordening definieert belangrijke aanpassingen in het gebruik van gezondheidsgegevens binnen de Europese Unie. De verordening is niet onmiddellijk van toepassing. Op 26 maart 2025 begon een overgangsfase waarin de Europese en nationale instellingen uitvoeringshandelingen moeten aannemen om de verordening te operationaliseren. Vanaf maart 2027 moet de Europese Commissie een reeks uitvoeringshandelingen opstaellen met gedetailleerde regels voor de toepassing van de EHDS-verordening. Deze handelingen hebben betrekking op verschillende categorieën van gegevens, waarbij de deadlines afhankelijk zijn van de categorieën en verplichtingen.
Algemeen doel
Het algemene doel is het vastleggen van een gemeenschappelijk kader voor het (her)gebruik en de uitwisseling van elektronische gezondheidsgegevens in de hele EU ten behoeve van patiënten, gezondheidswerkers en regelgevers.
In het evoluerende digitale landschap zalhet GDA een belangrijke rol spelen voor België. Het operationele kader van het GDA is bewust ontworpen om te voldoen aan de EHDS en toekomstige initiatieven, en Europese wettelijke vereisten. Vanuit een interfederale rol werkt het GDA samen met het Belgische gezondheids(zorg)ecosysteem om grensoverschrijdende samenwerking te bevorderen.
Europese projecten in België
Een aantal Europese projecten is opgestart om de implementatie van de Europese ruimte voor gezondheidsgegevens in België voor te bereiden, waaronder:
Jaarverslag
Het jaarverslag 2024 van het GDA schetst de Belgische en Europese context voor de oprichting van het GDA. Het vermeldt de strategische en operationele doelstellingen en acties, de personeelsbezetting en geeft een overzicht van de verwezenlijkingen tijdens het jaar 2024.